Marokkaans Arabisch (Darija) staat bekend als een van de moeilijkste Arabische dialecten, zelfs voor Arabischtaligen uit het Midden-Oosten. Toch ken ik veel niet-Arabischtaligen die Darija vloeiend spreken zonder ooit Modern Standaard Arabisch (MSA) te hebben geleerd. Daarom vroeg ik, een moedertaalspreker van Darija, mijn buitenlandse vrienden die geïnteresseerd zijn in het Marokkaans Arabisch om hulp bij het maken van deze beginnersgids.
Aan de slag: Je eerste Darija-woorden en -zinnen:
Door de geografische ligging van Marokko en de interactie met vele landen bevat Darija veel leenwoorden uit het Frans, Spaans en Amazigh (de inheemse taal). Dit maakt het dialect rijker en je zult misschien enkele woorden herkennen terwijl je deze gids doorloopt.
We gebruiken zowel het Latijnse alfabet als het Arabische schrift, zodat zowel lezers die bekend zijn met het Arabische alfabet als zij die dat niet zijn, van deze gids kunnen profiteren. Daarnaast gebruiken we cijfers om enkele specifieke Arabische klanken weer te geven:
- 9 voor ق
- 3 voor ع
- 7 voor ح
- 5 (of kh) voor خ
Basisbegroetingen in Darija
Om iemand te begroeten in Darija zeg je assalam 3alikum (vrede zij met jou السلام عليكم). Om te antwoorden zeg je wa 3alikum assalam و عليكم السلام. Je kunt ook begroeten met ahlan (hallo أهلا) – en het gewoon terugzeggen als iemand het tegen jou zegt. In Marokko zegt bijna niemand alleen Assalam 3alikum of ahlan zonder ook naar je welzijn te vragen:
AUDIO:
Kidayer? (hoe gaat het? كيداير؟)
Labas 3lik? (hoe gaat het met je? لباس عليك؟)
Bikhir? (bi5ir) alles goed? بخير؟
Kolshi mzyan? (alles in orde? كلشي مزيان؟)
Sommigen zeggen alles in één zin: Kidayer labas 3lik bikhir kolshi mzyan? als manier om “Hoe gaat het?” te zeggen. Ja echt haha.
Wees niet verbaasd als iemand ook vraagt naar je gezondheid of ouders, haha:
Kidayra s7i7a? (hoe gaat het met de gezondheid? كيدايرا الصحيحة؟)
Kidayrin lwalidin? (hoe gaat het met je ouders? كيدايرين الوالدين؟)
Kib9aw walidik? (hoe gaat het nu met je ouders? – als ze bijvoorbeeld ziek waren كيبقاو والديك؟)
Lwlidat? (de kinderen? لوليدات؟)
Mwalin dar bikhir? (gaat het goed met de huisgenoten? Moalin dar = iedereen die in je huis woont موالين الدار بخير؟)
Hoe antwoord je daarop? Ana bikhir / labas (het gaat goed met mij أنا بخير / لباس), of gewoon bikhir / labas. En om beleefd te zijn vraag je terug: wnta / wnti? (en met jou? wnta voor een man, wnti voor een vrouw ونتا / وانتي)
Wil je zeggen “niet zo goed”: gebruik shwiya شوية (letterlijk: een beetje)
En in elk geval, goed of slecht, zeggen Marokkanen altijd lhamdulillah الحمد لله (letterlijk: dank God)
Een gesprek afsluiten? Zeg Bslama (tot ziens بسلامة) en voeg toe: T’halla / T’hallay frasek (zorg goed voor jezelf – voor man/vrouw تهلا / تهلاي فراسك). Het antwoord: zeg het gewoon terug.
Let op: je kunt oefenen met alles wat je hier geleerd hebt, en de uitspraak van elk woord leren in onze Memrise-cursus hier. Weet je niet hoe het werkt of hoe je je moet aanmelden? We leggen het uit in deze eenvoudige handleiding.
Kun je je voorstellen dat dit een heel gesprek is in Darija, met maar één woord?
- Labas?
- Labas, labas?
- Labas, labas
Laten we nu kijken of je deze korte dialoog kunt begrijpen:
1 – assalam 3alikum, kidayer labas 3lik? السلام عليكم، كيداير لباس عليك؟
2 – wa 3alikum salam, lhamdulillah labas wnta bikhir? kolshi mzyan? وعليكم السلام، الحمد لله لباس ونتا بخير؟ كلشي مزيان؟
3 – lhamdulillah kolshi mzyan, kib9aw walidik? الحمد لله كلشي مزيان، كيبقاو والديك؟
4 – shwiya lhamdulillah شوية الحمد لله
5 – Bslama
6 – Bslama, thalla frasek
Gerelateerd artikel: Begroetingen in Marokkaans Arabisch
Zie je? Je begroet al in Darija! Gefeliciteerd! Tijd om te vieren met een glas muntthee? Kas datay b n3na3 كاس دآتاي بالنعناع.
Jezelf Voorstellen
Nu we elkaar hebben begroet en ons eerste kas datay op hebben, is het tijd om over jezelf te vertellen. Je kunt dat doen met de volgende zinnen:
Smiti…. (mijn naam is ….. سميتي)
Ana men ….. (ik kom uit….. أنا من)
Shnu smitek? (Hoe heet jij? شنو سميتك؟)
Mnin nta/nti? (waar kom jij vandaan? منين نتا/نتي؟) nta/nti: voor man/vrouw
Hier zijn enkele landen in Darija (staat jouw land er niet tussen? Laat het weten in de reacties. Meer over landen en nationaliteiten lees je hier. Je kunt het woord ook gewoon in het Engels gebruiken – gewoon doorgaan!):
- Maghrib (Marokko المغرب)
- Holanda (Nederland هولندا)
- Almanya (Duitsland ألمانيا)
- Beljika (België بلجيكا)
- Fransa (Frankrijk فرنسا)
- Spanya (Spanje سبانيا)
- Merikan (Verenigde Staten ميريكان)
- Canada (Canada كندا)
- Swisra (Zwitserland سويسرا)
- Brazil (Brazilië البرازيل)
- Rusya (Rusland روسيا)
- Chinwa (China الشينوا)
- Iran (Iran إيران)
- Italya (Italië إيطاليا)
- Ngliz (Engeland النجليز)
- Turkya (Turkije تركيا)
Dus, ik stel mezelf voor als:
Smiti Oualid, ana men Maghrib. Ik kan ook zeggen: Ana Oualid (Ana is het voornaamwoord ik أنا). Merk op dat we het werkwoord “zijn” niet gebruiken?
Hier zijn nog enkele woorden om langere zinnen te maken:
- Mdina (Stad مدينة)
- Blasa (Plaats بلاصة)
- Dawla (Land دولة)
- F (In فْ)
- Zwina (mooi زوينة)
Smiti Oualid, ana men Nador, mdina zwina fel Maghrib (Mijn naam is Oualid, ik kom uit Nador, een mooie stad in Marokko سميتي وليد، أنا من الناظور، مدينة زوينة فالمغرب)
Gerelateerd artikel: Hoe stel je jezelf voor in Darija
Handige Woorden in Darija
Deze lijst is samengesteld met hulp van mijn Zwitserse vriendin Zofia (Shukran!):
Besse7a (eet smakelijk! بالصحة)
Allah y3tik sa7a (Letterlijk: God geve je gezondheid – reactie op besse7a الله يعطيك الصحة)
Lyoum (vandaag اليوم)
Daba (nu دابا)
Atay (thee أتاي)
Atay msha7ar (heerlijke thee أتاي مشحر)
Shuf (kijk شوف)
Ana (ik أنا)
Nta (jij / man نتا)
Nti (jij / vrouw نتي)
Huma (zij هوما)
7na (wij حنا)
Shi (iets شي)
Ta7t (onder تحت)
Fo9 (boven فوق)
Hna (hier هنا)
Lmakla (het eten الماكلة)
Finek? (waar ben je? فينك؟)
Imta ghadin? (wanneer gaan we? إمتا غادين؟)
Safi / Baraka (genoeg! صافي / بركة)
3afak (alsjeblieft عافاك)
Bezzaf (veel بزاف) — we gebruiken dit woord letterlijk bezzaf!
Fhemt (ik begrijp het فهمت)
Mafhemtch (ik begrijp het niet مافهمتش)
Shwiya (een beetje شوية)
Sghir / sghira (klein صغير/صغيرة)
Kbir / kbira (groot كبير/كبيرة)
Sma7li (sorry / excuseer سمحلي)
Walakin (maar ولكن)
7it (omdat حيت)
Ymken (misschien / mogelijk يمكن)
Hakka (zo / op deze manier هكا)
Fo9ash / Imta? (wanneer? فوقاش / إمتا؟)
Kifash? (hoe? كيفاش؟)
3lash? (waarom? علاش؟)
Fin? (waar? فين؟)
Shukran (dank je شكرا)
3lash la? (waarom niet? علاش لا؟)
Aji (kom آجي)
Sir (ga سير)
Mal hada / hadi? (wat scheelt er met hem/haar? مال هدا / هدي؟)
3aref / 3arfa (ik weet het عارف / عارفة)
Dyali (van mij ديالي)
Dyalek (van jou ديالك)
Wah (ja واه)
La (nee لا)
Mashi daba (niet nu ماشي دابا)
Wakha (oké واخا)
Gerelateerd: meest gebruikte zelfstandige naamwoorden in Darija
Basiszinnen in Darija om te Overleven
Hier zijn een paar zinnen in Darija die je kunnen helpen je uit te drukken:
Fiya ju3 (ik heb honger فيا الجوع)
Fiya l3tash (ik heb dorst فيا العطش)
Mafhemtsh (ik begrijp het niet مافهمتش)
T9der t3awed shnu gelti? (kun je herhalen wat je zei? تقدر تعاود شنو قلتي؟)
Kathder b zerba (je praat snel كاتهضر بالزربة)
T9der tahdar b shwiya 3afak? (kun je langzaam praten, alsjeblieft? تقدر تهضر بشوية عافاك؟)
Daba fhemtek (nu begrijp ik je دابا فهمتك)
Fin toilette? (waar is het toilet? فين الطواليط؟)
Sh7al hadi? (hoeveel kost dit? شحال هادي؟)
Sh7al sa3a? (hoe laat is het? شحال الساعة؟)
Katahdar ngliziya? (spreek je Engels? كاتهضر الانجليزية؟)
Kanehder shwiya dyal darija (ik spreek een beetje Darija كانهضر شوية ديال الدارجة؟)
Makanhdersh fransawiya (ik spreek geen Frans ماكنهضرش الفرنساوية؟)
Shnu hiya …..? (wat is …..? شنو هيا…….؟)
Getallen
Een (1) Wah7ed واحد
Twee (2) juj جوج
Drie (3) tlata تلاتة
Vier (4) rb3a ربعة
Vijf (5) 5msa (khmsa) خمسة
Zes (6) setta ستة
Zeven (7) sb3a سبعة
Acht (8) tmnya تمنية
Negen (9) ts3a تسعة
Tien (10) 3shra عشرة
Elf (11) 7dash حداش
Twaalf (12) tnash طناش
Dertien (13) tlattash تلطاش
Veertien (14) rb3tach ربعطاش
Vijftien (15) 5mstash (khmstash) خمسطاش
Zestien (16) settash سطاش
Zeventien (17) sb3tash سبعطاش
Achttien (18) tmntash تمنطاش
Negentien (19) ts3tash تسعطاش
Twintig (20) 3shrin عشرين
Vanaf nu ga je merken dat het lijkt op het Duits: we zeggen namelijk (één en twintig) wa7ed w 3shrin om 21 te zeggen. Er is maar één verschil: voor 22 gebruiken we niet juj, maar tnin. Bijvoorbeeld: tnin w 3shrin. Dat geldt ook voor andere tientallen (bv. 32 = tnin w tlatin).
Eenentwintig (21) wa7ed w 3shrin واحد و عشرين
Tweeëntwintig (22) tnin w 3shrin تنين و عشرين
Drieëntwintig (23) tlata w 3shrin تلاتة و عشرين
Dertig (30) tlatin تلاتين
Veertig (40) rb3in ربعين
Vijftig (50) 5msin خمسين
Zestig (60) settin ستين
Zeventig (70) sb3in سبعين
Tachtig (80) tmanin تمانين
Negentig (90) ts3in تسعين
Honderd (100) mya مية
Probeer nu je leeftijd te zeggen in Darija in de reacties hieronder – en niet valsspelen haha!
Meer over getallen vind je in dit uitgebreide artikel.
Marokkaans Arabisch (Darija): Samenvatting voor Beginners
Woordenlijst van Belangrijke Begrippen
- Darija: De gesproken volkstaal in Marokko, die sterk verschilt van het Modern Standaard Arabisch (MSA).
- Assalam 3alikum: De standaardgroet in het Arabisch, wat “vrede zij met jou” betekent. Het antwoord is “wa 3alikum assalam.”
- Ahlan: Een informelere begroeting die “hallo” betekent.
- Kidayer / Labas: Veelgebruikte manieren om “hoe gaat het?” te vragen.
- Bikhir: Betekent “goed”, gebruikt in groeten zoals “het gaat goed met mij.”
- Kolshi mzyan?: Een zin om te vragen “Is alles oké?”
- Shwiya: Betekent “een beetje”, gebruikt om aan te geven dat iets “niet zo goed” is.
- Lhamdulillah: Een uitdrukking van dankbaarheid die “dank God” betekent.
- Bslama: Een afscheidsgroet vergelijkbaar met “tot ziens.”
- T’halla / T’hallay frasek: Een uitdrukking om te zeggen “zorg goed voor jezelf” (man/vrouw).
- Kas datay b n3na3: Een geliefde Marokkaanse drank, “muntthee.”
- Smiti… : Betekent “Mijn naam is…”
- Ana men…: Betekent “Ik kom uit…”
- Shnu smitek?: De vraag “Hoe heet je?”
- Mnin nta/nti?: De vraag “Waar kom je vandaan?” gericht aan man/vrouw.
- Besse7a: Betekent “eet smakelijk!”
- Allah y3tik sa7a: Antwoord op “Besse7a”, letterlijk “God geve je gezondheid.”
- Safi / Baraka: Uitroepen die “genoeg!” betekenen.
- 3afak: Beleefde uitdrukking voor “alsjeblieft.”
- Bezzaf: Een bijwoord dat “veel” betekent.
- Fhemt / Mafhemtch: Betekent “Ik begrijp het / ik begrijp het niet.”
- Sma7li: Een verontschuldiging: “sorry / excuseer.”
- Wakha: Veelgebruikte uitdrukking voor “oké.”
- Fiya ju3 / l3tash: Zinnen om “ik heb honger / dorst” te zeggen.
- Sh7al hadi? / sa3a?: Vragen “Hoeveel kost dit? / Hoe laat is het?”
Quiz
Instructies: Beantwoord de volgende vragen in 2–3 zinnen op basis van de tekst hierboven.
- Wat is het belang van leenwoorden in Darija?
- Beschrijf hoe een typische begroeting in Darija verloopt.
- Noem twee manieren om “het gaat goed met mij” te zeggen in Darija.
- Wat is er uniek aan de uitspraak van getallen 22–29 in Darija?
- Hoe stel je jezelf voor met naam en nationaliteit in Darija?
- Noem twee handige zinnen om aan te geven dat je iets niet begrijpt.
- Wat is de letterlijke vertaling van “Allah y3tik sa7a” en wanneer gebruik je die?
- Noem twee manieren om dankbaarheid uit te drukken in Darija.
- Wat is het belang van de woorden “nta” en “nti” in Darija?
- Noem drie zinnen die je kunt gebruiken in een basisgesprek over eten of drinken.
Antwoorden
- Leenwoorden uit het Frans, Spaans en Amazigh verrijken de woordenschat van Darija en weerspiegelen de geografische ligging van Marokko.
- Begroetingen in Darija zijn vaak uitgebreid. Men vraagt niet alleen hoe het gaat, maar ook naar de familie en gezondheid.
- Je kunt zeggen “Ana bikhir / labas” of gewoon “bikhir / labas”.
- Voor getallen zoals 22 gebruiken we “tnin” i.p.v. “juj”, bijvoorbeeld: tnin w 3shrin.
- Bijvoorbeeld: “Smiti [jouw naam], ana men [jouw land].”
- “Mafhemtsh” en “T9der t3awed shnu gelti?”
- “Allah y3tik sa7a” betekent “God geve je gezondheid” en wordt gezegd na “Besse7a.”
- “Shukran” (dank je) en “Lhamdulillah” (dank God).
- “Nta” is voor een man, “nti” voor een vrouw — belangrijk voor grammaticale duidelijkheid.
- “Fiya ju3” (ik heb honger), “Atay” (thee), “Besse7a” (eet smakelijk).
W daba?
Nu je wat Darija spreekt dankzij deze leuke gids voor Marokkaans Arabisch, mag je jezelf best vieren! Verras je Marokkaanse vrienden of oefen via taaluitwisselingsapps met echte Marokkanen — er zijn er zeker die jouw taal willen leren. Of beter nog: je kunt altijd contact met mij opnemen via sociale media om je vooruitgang te delen. Je bent van harte welkom!
Er komt nog veel meer Darija-content aan! Blijf leren!
Dit is een inleidende post over Marokkaans Arabisch, leer verder met ons via deze link.
Oualid Cheddadi is de oprichter van Lingualid, een platform dat zelfstandige taalleerders wereldwijd inspireert, ongeacht welke taal ze leren. De naam “Lingualid” is afgeleid van het Portugese woord voor “taal,” “língua,” en de laatste drie letters van Oualids naam, “Lid.”
